Vitamine C
voorkomt en geneest vele ziekten
(Een verhaal in gewoon Nederlands)
|
| Dr. Henk van 't Klooster oud-sectordirecteur RIVM mei 2018 |
Over gezondheid, voeding en voedingssupplementen
| ‘Wie gezond eet, heeft geen voedingssupplementen, zoals vitaminepillen, nodig,’ zeggen nog steeds veel artsen. Maar hoeveel mensen eten echt gezond? Gezonde voeding houdt vooral in dat je van alle essentiële voedingsstoffen genoeg binnenkrijgt, inclusief vitaminen, mineralen en de goede vetzuren. Die zitten in verse groenten en vruchten, volkorenbrood, vette vis, olijfolie, om er een paar te noemen. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) stelt regelmatig vast dat veel Nederlanders gezonde voeding laten staan en daardoor te weinig vitaminen en mineralen binnenkrijgen. Als je er niet aan toe komt drie keer per dag vers fruit te eten, of je houdt gewoon niet van vis, of je eet nu eenmaal altijd witbrood, dan heb je dus sowieso een reële kans op ziekten door tekorten aan belangrijke voedingsstoffen. Maar ook wie gezond eet kan toch tekorten aan vitaminen en mineralen ondervinden. | ||
| ||
Wat is en doet vitamine C?
| Vitaminen zijn voedingsstoffen die je in kleine hoeveelheden nodig hebt om gezond te blijven. Vitamine C (andere naam: ascorbinezuur) is een witte, kristallijne stof, die licht zuur smaakt (zoals citrusvruchten) en goed in water oplosbaar is. Deze essentiële voedingsstof speelt een belangrijke rol bij heel veel stofwisselingen (biochemische processen) in je lichaam. En bij alles wat je lichaam structuur geeft, zoals het vormen en herstellen van je botten, gewrichten, spieren, pezen, bloedvaten, huid en andere bindweefsels. Verder draagt vitamine C bij aan het functioneren van je organen, je immuunsysteem en aan de bescherming van je hersenen en zenuwen tegen schadelijke effecten van stress. Ook gaat het veroudering tegen. Vrijwel alle zoogdieren maken hun eigen vitamine C. Een gezonde geit bijvoorbeeld (±75 kg), maakt zelf dagelijks 13 gram vitamine C. Een zieke of gestresste geit kan per dag wel 100 gram vitamine C produceren. Ascorbinezuur wordt dan ook een anti-stress vitamine genoemd. Mensen kunnen niet zelf vitamine C aanmaken, en moeten het dus uit hun voeding halen. Vitamine C komt voor in veel soorten vruchten en groenten. Maar, wat mensen dagelijks eten en drinken levert doorgaans niet voldoende vitamine C om echt gezond te blijven. Door te weinig vitamine C worden veel mensen toch regelmatig ziek (verkoudheid, griep enzovoort). Ernstig gebrek aan vitamine C leidt tot infecties, schade aan de organen en verzwakking van de bloedvaten. In vroeger eeuwen kregen veel zeelieden de dodelijke ziekte scheurbuik, door de totale afwezigheid van vitamine C in hun voedsel, zoals later bleek. Begin jaren ’90 concludeerde prof. Linus Pauling (Amerikaanse scheikundige, tweevoudig Nobelprijswinnaar), dat hart- en vaatziekten een niet direct waarneembare (subklinische) vorm van scheurbuik zijn. Hij stelde dat deze aandoeningen volledig zouden worden uitgebannen als iedereen dagelijks enkele grammen vitamine C zou nemen. Linus Pauling (1901-1994) behoort tot de meest invloedrijke en gelauwerde wetenschappers van de vorige eeuw. | ||
| ||
Recente successen met hoge doses vitamine C in ziekenhuizen
| In ziekenhuizen is onlangs gebleken dat patiënten met een ernstige bloedvergiftiging (sepsis) zo weinig vitamine C in hun bloed hebben, dat hun organen niet meer goed functioneren. Naar schatting sterven elk jaar wereldwijd 8 miljoen mensen aan sepsis. In een Amerikaans ziekenhuis (afdeling Intensive Care, prof. Paul Marik, Norfolk, USA) stierf 40 procent van de sepsis-patiënten, na een standaardbehandeling. Maar sinds vorig jaar worden aan zulke patiënten daarbij hoge doses vitamine C toegediend, met als resultaat dat er geen sepsispatiënten meer zijn overleden. In een recente publicatie (Critical Care 2018: 22-23) legt Paul Marik uit hoe essentieel en veelzijdig de biochemische functies van vitamine C daarbij zijn. In het Amsterdamse VU Medisch Centrum is geconstateerd dat patiënten die een hartstilstand hebben overleefd - na reanimatie - veel te weinig vitamine C in hun bloed hebben. Van zulke patiënten overlijdt de helft alsnog in het ziekenhuis, in Nederland elke week 12 mensen. In de afdeling Intensive Care van het VUmc (prof. Heleen Oudemans) dient men sinds vorig jaar aan zulke patiënten een hoge dosis vitamine C rechtsreeks in de bloedbaan toe. In dit project wordt samengewerkt met zes andere ziekenhuizen. Ook radio-chemotherapie van diverse soorten kanker blijkt effectiever te zijn door toediening van hoge doses vitamine C (prof. Douglas R. Spitz, Cancer Center, University of Iowa, USA). Vitamine C is goedkoop en in elk ziekenhuis beschikbaar. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat een hoge dosis vitamine C veilig is en geen risico vormt voor de patiënt. | ||
| ||
Vitamine C: levensreddend
| Al vele jaren geleden is vastgesteld dat vitamine C in hoge doses levensreddend is bij de behandeling van ernstige virusinfecties. Tijdens de polio-epidemie (poliomyelitis, kinderverlamming) van 1948-1949 genas de Amerikaanse arts dr. Frederick R. Klenner alle 60 polio-patiëntjes die bij hem waren gebracht door intraveneuze toediening van hoge doses vitamine C. Zeer uiteenlopende ziekten als griep, longontsteking, polio, hersenvliesonsteking, mazelen, bof, waterpokken, tetanus, difterie, bloedvergiftiging, zijn genezen met megadoses vitamine C. De door de Nederlandse overheid (Gezondheidsraad) voorgeschreven 'aanbevolen dagelijkse hoeveelheid' (ADH) vitamine C voor volwassenen is 75 milligram, genoeg om geen scheurbuik te krijgen, maar onvoldoende om allerlei andere ziekten te voorkomen. | ||
| ||
Welke hoeveelheden vitaminen heb je nodig?
| Van de meeste vitaminen heb je maar enkele milligrammen of zelfs enkele microgrammen nodig. [Een milligram is een duizendste van een gram, een microgram is een miljoenste van een gram]. Zo krijgen oudere mensen (70plus) het advies om 20 microgram vitamine D als supplement te nemen. Vitamine D maken mensen zelf in hun lichaam, maar dan moeten ze wel voldoende zonlicht op hun huid krijgen. En dat gebeurt niet als je maar weinig buiten komt. Ander voorbeeld: vitamine B12-tekort kun je krijgen door een aangeboren stoornis in je stofwisseling, maar ook als je geen voeding van dierlijke oorsprong neemt. Het gevolg kan zijn dat je psychische of neurologische of nog andere klachten krijgt. Een voorgeschreven supplement bevat dan 1 tot 2 milligram vitamine B12. Van vitamine C heb je elke dag veel meer nodig: 3 tot 6 gram (3000-6000 milligram) per dag, om te voorkomen dat je ziek wordt. Als je toch ziek wordt heb je veel meer nodig om niet te lang ziek te blijven: elk uur 1 gram of meer. (Een sinaasappel bevat 60 milligram vitamine C). Er zijn ook pillen waarin alle noodzakelijke vitaminen en mineralen zijn samengebracht, zogenoemde 'multi's'. Maar de hoeveelheden per vitamine of mineraal in zo'n pil verschillen nogal bij de verschillende fabrikaten. In een goedkope 'multi' zijn die hoeveelheden vaak veel lager, en daardoor ook veel minder effectief, dan in de duurdere hooggedoseerde multi's. En ook in een hooggedoseerde multi zit nog te weinig vitamine C, omdat anders zo'n pil te groot zou worden. Aan te raden is dan ook om naast een hoog-gedoseerde multi extra vitamine C (en soms nog andere vitaminen, zoals D en E) te nemen. | ||
| ||
Vitamine C als voedingssupplement
| Als supplement is vitamine C meestal ascorbinezuur, maar kan ook bestaan uit zouten van ascorbinezuur, zoals natriumascorbaat, calciumascorbaat of magnesiumascorbaat. Vitamine C is een zeer veilig voedingssupplement: er is geen bovengrens vastgesteld. De enige bijwerking van teveel vitamine C is dat het laxerend kan zijn. Als je meer binnenkrijgt dan je nodig hebt kun je lichte darmstoornissen krijgen, zoals wat dunnere ontlasting. Dan zit je boven de grenshoeveelheid vitamine C die je darmstelsel probleemloos kan opnemen (je 'darmtolerantie'). Die grenshoeveelheid hangt ervan af of je een aandoening hebt of niet en de ernst ervan. Heb je een virus of andere aandoening, dan is je darmtolerantie hoger (soms veel hoger) en heb je ook meer nodig, tot wel vijf gram per uur. Neem je kauwtabletten, dan is het aan te raden het zure vitamine C met water weg te spoelen, anders kan je tandglazuur worden aangetast. Eén keer per dag een dosis nemen is niet voldoende, omdat vitamine C snel in je bloed wordt opgenomen. Daardoor stijgt het vitamine C-gehalte in je bloed maar enkele uren. Daarom is het van belang om vitamine C preventief drie of vier keer per dag te nemen. En als je ziek bent, elk uur. Een teveel aan vitamine C (niet opgenomen) wordt in je urine uitgescheiden. | ||
| ||
Waarom weten artsen zo weinig over de grote betekenis van vitamine C?
| "Laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding", is een uitspraak van de Griekse arts Hippocrates (± 400 v. Chr.), grondlegger van de westerse geneeskunde, naar wie de beroepseed van artsen is genoemd. Deze uitspraak komt in de hedendaagse versie van die beroepseed echter niet meer voor. De bittere werkelijkheid is dat de meeste artsen niet veel weten over de relatie tussen gezondheid en voeding. Al generaties lang leren ze er vrijwel niets over in hun opleiding. Het is een apart vak geworden: "voeding en gezondheid". Daar komt bij dat huisartsen en medisch specialisten regelmatig worden bezocht door 'artsenbezoekers': vertegenwoordigers van (vaak heel grote) bedrijven die dure, soms zeer dure, geneesmiddelen en vaccins produceren en verkopen, gezamenlijk de farmaceutische industrie genoemd. De artsen krijgen dan niet alleen informatie over de werking (en bijwerkingen) van de aangeboden medicijnen bij de behandeling van bepaalde ziekten, maar vaak ook extra beloningen als zij die medicijnen voorschrijven aan hun patiënten. Het zal duidelijk zijn dat de farmaceutische industrie niet zit te wachten op een goedkope, veilige voedingsstof als vitamine C, waarvan veelvuldig is bewezen dat die heel veel ziekten helpt voorkomen en genezen, maar waaraan weinig valt te verdienen. | ||
| ||
Bronnen
|
||
| ||